SPRAWOZDANIE Z XLVI OLIMPIADY HISTORYCZNEJ 2019/2020
W roku szkolnym 2019/2020 Polskie Towarzystwo Historyczne zorganizowało czterdziestą szóstą edycję Ogólnopolskiej Olimpiady Historycznej dla szkół ponadpodstawowych. Jej przeprowadzenie było możliwe dzięki pracy Komitetu Głównego Olimpiady Historycznej działającego w strukturach PTH, Komitetów Okręgowych i Komitetów Szkolnych zrzeszających nauczycieli z całego kraju. Olimpiada Historyczna została zrealizowana dzięki dotacji Ministerstwa Edukacji Narodowej przy wsparciu Kancelarii Sejmu RP oraz Instytutu Pamięci Narodowej a także innych instytucji, w tym uczelni wyższych.
Eliminacje I stopnia
Eliminacje szkolne (I stopnia) Olimpiady Historycznej zorganizowane zostały przez Szkolne i Międzyszkolne Komisje Olimpiady w dniach 7 października – 20 listopada 2019 r. Przystąpiło do nich 3951 uczniów. Tematy wszystkich prac pisemnych miały następujące brzmienie:
Starożytność: Przemiany ustroju w starożytnym Rzymie.
Średniowiecze: Miejsce uniwersytetu w kulturze średniowiecznej Europy.
Nowożytność: Unie Korony/Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej.
Historia XIX w.: Rewolucja przemysłowa w XIX wieku i jej skutki.
Historia XX w.: Sprawa polska na arenie międzynarodowej w czasach II wojny światowej.
Historia parlamentaryzmu w Polsce: Rola prezydenta w systemie ustrojowym II Rzeczypospolitej.
Historia regionu: Aktywne kobiety w moim regionie w XIX-XX w. Charakterystyka postaci na wybranych przykładach.
Uczniowie, którzy uzyskali ocenę dobrą plus, bardzo dobrą lub celującą zostali dopuszczeni do eliminacji ustnych, które zorganizowano w dniach 18-20 listopada 2019 r. W czasie eliminacji ustnych uczniowie odpowiadali na trzy pytania: 1) z zakresu podstawy programowej z historii dla szkół ponadgimnazjalnych, 2) z zakresu jednej z wybranych specjalności, 3) z zakresu znajomości trzech wybranych lektur z wykazu przygotowanego przez Komitet Główny. W wyniku zawodów ustnych I etapu Komisje Szkolne wyłoniły 1917 osoby, które zostały zakwalifikowane do II etapu.
Eliminacje II stopnia
Eliminacje pisemne II stopnia (etap okręgowy) zostały przeprowadzone w siedzibach 17 Komitetów Okręgowych Olimpiady w terminie od 11 do 26 stycznia 2020 r. Przystąpiło do nich 1774 uczestników. Tematy wypracowań pisemnych tego etapu miały następujące brzmienie:
Starożytność: Porównaj systemy prawne i etyczne cywilizacji starożytnego Bliskiego i Dalekiego Wschodu.
Średniowiecze: Porównaj i oceń politykę zagraniczną Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego.
Nowożytność: Przedstaw wpływ idei oświecenia na przemiany ustrojowe i społeczno-gospodarcze osiemnastowiecznej Europy.
Historia XIX w.: Wiosna Ludów w Europie – rewolucja czy rewolucje?
Historia XX w.: Stalinizm w Polsce i jego erozja.
Historia parlamentaryzmu w Polsce: Miejsce liberum veto w sejmie I Rzeczypospolitej.
Komitety Okręgowe przekazały zakodowane prace uczniów do oceny ekspertom. Ocenione prace wraz z kartami ocen oceniającego przedstawiono następnie do akceptacji poszczególnym Przewodniczącym Komitetów Okręgowych. Autorzy prac ocenionych notą co najmniej dobrą zostali zakwalifikowani do eliminacji ustnych, które odbyły się w dniach 12–26 stycznia 2020 r. w siedzibach Komitetów Okręgowych. W eliminacjach ustnych uczniowie odpowiadali przed komisjami na trzy pytania z zakresu: 1) wybranej specjalności, 2) podstawy programowej (zakres rozszerzony), 3) pięciu wybranych lektur (trzy z wykazu lektur ogłoszonego przez Komitet Główny oraz dwie wybrane przez ucznia).
Po przeprowadzonych eliminacjach ustnych Komitety Okręgowe wytypowały jako kandydatów do eliminacji centralnych osoby, które zajęły w danym okręgu trzy pierwsze lokaty (51 osób) oraz wskazały dodatkowe osoby (łącznie 49 osób w skali kraju) zgodnie z algorytmem uwzględniającym liczbę osób zakwalifikowanych do II etapu eliminacji w poszczególnych okręgach.
Prace kandydatów do eliminacji centralnych zostały przekazane Przewodniczącemu Komitetu Głównego, który przeprowadził ich weryfikację oraz dokonał zatwierdzenia wyników II etapu. Po rozpatrzeniu zgłoszonych odwołań na wniosek Przewodniczącego Komitet Główny zdecydował o zakwalifikowaniu do eliminacji centralnych 101 uczestników.
W ramach eliminacji II stopnia Komitety Okręgowe, we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej i publicznymi uczelniami wyższymi, organizowały warsztaty i wykłady dla nauczycieli i opiekunów uczestników Olimpiady. Zwycięzcy II etapu otrzymali od organizatorów nagrody książkowe, wyżywienie w czasie eliminacji oraz zwrot kosztów podróży.
Eliminacje III stopnia (centralne)
Z uwagi na zaistniałą w kraju sytuację epidemiczną Ministerstwo Edukacji Narodowej odwołało trzeci etap wszystkich olimpiad, w tym Olimpiady Historycznej. Jednocześnie przyznało wszystkim uczestnikom zakwalifikowanym do trzeciego etapu Olimpiady Historycznej tytuł finalisty, który gwarantuje możliwość skorzystania z uprawnień, jakie przysługują finalistom olimpiad i turniejów w postępowaniu rekrutacyjnym oraz w systemie egzaminów zewnętrznych. Tytuł finalisty XLVI Olimpiady Historycznej otrzymało 101 osób. Wszystkim finalistom przesłane zostały stosowne zaświadczenia, dyplomy oraz bony podarunkowe. Ponadto IPN podarował i rozesłał finalistom pakiety książek.
