Joanna Orzeł
Sprawozdanie z XLII Ogólnopolskiej Olimpiady Historycznej w roku szkolnym 2015/2016
XLII edycja Ogólnopolskiej Olimpiady Historycznej została zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Historyczne. Jej przeprowadzenie było możliwe dzięki zaangażowaniu Komitetu Głównego, Komitetów Okręgowych oraz nauczycieli z całego kraju. Olimpiada Historyczna została sfinansowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, ze wsparciem Kancelarii Sejmu RP oraz Instytutu Pamięci Narodowej.
Eliminacje I stopnia (szkolne)
Eliminacje I etapu (część ustna), organizowane przez Szkolne i Międzyszkolne Komisje Olimpiady Historycznej, odbywały się do 4 października 2015 r. Przystąpiło do nich 3236 uczniów odpowiadających na trzy pytania z zakresu: 1) podstawy programowej (zakres rozszerzony) z historii dla szkół ponadgimnazjalnych; 2) jednej z wybranych specjalności; 3) znajomości trzech wybranych z wykazu przygotowanego przez Komitet Główny lektur.
Uczniowie, którzy uzyskali w eliminacjach ustnych ocenę co najmniej dobrą plus (powyżej 40 punktów), zostali zakwalifikowani do części pisemnej I etapu. W dniu 14 września poznali siedem tematów (do wyboru) pracy badawczej, opublikowanych na stronie internetowej Olimpiady:
Samodzielnie przygotowane prace (do 4 listopada) zostały przekazane Komitetom Okręgowym i przekazane wskazanym przez nich ekspertom. W wyniku przeprowadzonej oceny do etapu okręgowego zakwalifikowano 1414 osób.
Eliminacje II stopnia (okręgowe)
Dnia 9 stycznia 2016 r. odbyły się pisemne eliminacje II stopnia (okręgowe) Olimpiady Historycznej. W tym dniu uczniowie pisali pracę badawczą na jeden z sześciu tematów ustalonych przez Komitet Główny dla wszystkich okręgów:
Komitety Okręgowe przekazały zakodowane prace uczniów do oceny ekspertom. Ocenione prace wraz z kartami ocen oceniającego przedstawiono następnie do akceptacji poszczególnym Przewodniczącym Komitetów Okręgowych. Autorzy prac ocenionych notą co najmniej dobrą plus (40 punktów) zostali zakwalifikowani do eliminacji ustnych, które odbyły się w dniach 14–15 stycznia 2016 r. w siedzibach Komitetów Okręgowych. W eliminacjach ustnych uczniowie odpowiadali przed komisjami na trzy pytania z zakresu: 1) wybranej specjalności, 2) podstawy programowej (zakres rozszerzony), 3) pięciu wybranych lektur (trzy z wykazu lektur ogłoszonego przez Komitet Główny oraz dwie wybrane przez ucznia).
Po przeprowadzonych eliminacjach ustnych Komitety Okręgowe wytypowały osoby, które zajęły pierwsze trzy lokaty (automatycznie zostały zakwalifikowane do eliminacji centralnych) oraz osoby z liczbą punktów większą niż 80, które zaproponowano Komitetowi Głównemu, jako kandydatów do eliminacji centralnych.
Prace kandydatów do eliminacji centralnych zostały przekazane Przewodniczącemu Komitetu Głównego, który przeprowadził ich weryfikację i analizę porównawczą oraz dokonał zatwierdzenia wyników II etapu. Na wniosek Przewodniczącego Komitet Główny zdecydował o zakwalifikowaniu do eliminacji III stopnia uczestników, którzy zajęli pierwsze trzy lokaty w okręgach, oraz kandydatów, którzy w eliminacjach okręgowych uzyskali wynik powyżej 90 punktów. Po rozpatrzeniu zgłoszonych odwołań do eliminacji centralnych zakwalifikowano 99 uczniów.
W ramach eliminacji II stopnia Komitety Okręgowe, we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej i publicznymi uczelniami wyższymi, organizowały spotkania warsztatowe i wykłady dla nauczycieli i opiekunów uczestników Olimpiady.
Eliminacje III stopnia (centralne)
Eliminacje centralne zostały zorganizowane przez Komitet Główny Olimpiady w dniach 1–4 kwietnia 2016 r. w Gdańsku-Jelitkowie. Wszystkim zakwalifikowanym uczestnikom zapewniono noclegi i wyżywienie w Centrum Konferencyjnym „Dwór Prawdzica” oraz Domu Wypoczynkowym „Rzemieślnik” w terminie 1–3 kwietnia.
Dnia 2 kwietnia zorganizowano część pisemną eliminacji centralnych zawierającą: 1) przygotowanie wypracowania na wybrany temat z zestawu ustalonego przez Komitet Główny Olimpiady, 2) przygotowanie pisemnej analizy tekstu źródłowego wybranego odpowiednio dla każdej specjalności przez Komitet Główny. Tematyka prac pisemnych (pkt 1) przedstawiała się następująco:
Zakodowane prace pisemne i analizy tekstu źródłowego zostały przekazane do oceny ekspertom Komitetu Głównego Olimpiady. Ocenione prace wraz z kartami ocen dwóch oceniających przedstawiono następnie do oceny i zatwierdzenia Przewodniczącemu Komitetu Głównego.
W dniu 3 kwietnia odbyła się część ustna eliminacji III etapu Olimpiady, w czasie której uczestnicy odpowiadali przed komisjami na pytania z wybranej przez uczestnika dziedziny oraz pytania nt. zgłoszonych przez niego ośmiu lektur (pięć lektur z wykazu Komitetu Głównego, trzy zaproponowane przez ucznia).
Po przeprowadzeniu eliminacji ustnych i podsumowaniu wszystkich ocen uzyskanych przez uczestników w czasie etapu centralnego Komitet Główny wyłonił laureatów i finalistów XLII Olimpiady Historycznej. Tytuł laureata przyznano 42 osobom, które w eliminacjach III stopnia uzyskały minimum 74 punkty. Tytuł finalisty otrzymało kolejnych 55 uczniów. Dwie osoby otrzymały dyplom uczestnika Olimpiady.
Dnia 4 kwietnia 2016 r. odbyła się uroczysta ceremonia zakończenia XLII Ogólnopolskiej Olimpiady Historycznej, w której udział wzięli: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Radosław Kopeć, Dyrektor Biura Korespondencji i Informacji Kancelarii Sejmu Jan Morwiński, reprezentanci Wszechnicy Sejmowej, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – dr Łukasz Kamiński oraz Prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego – prof. Krzysztof Mikulski. Głos zabrał wiceminister edukacji Radosław Kopeć, podkreślając, jak ważną rolę odgrywa Olimpiada Historyczna w promowaniu zainteresowań historycznych uczniów oraz kształceniu wartościowych postaw. Odczytano również list Marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego skierowany do uczniów biorących udział w Olimpiadzie. Ponadto głos zabrali dr Łukasz Kamiński i prof. Krzysztof Mikulski.
Zwycięzcą Olimpiady został Jan Woźniak z V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie, który otrzymał główną nagrodę rzeczową Marszałka Sejmu RP (komputer przenośny). Drugi komputer, ufundowany przez Kancelarię Sejmu RP, dostała Izabela Wasik z II Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Śniadeckiego w Kielcach. Specjalną Nagrodę Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej wręczono najlepszemu laureatowi z zakresu specjalności „Historia XX wieku” – Adamowi Goliaszowi z I Liceum Ogólnokształcącego im. Zygmunta Krasińskiego w Ciechanowie. Pozostałe nagrody rzeczowe i książkowe ufundowane przez MEN, Kancelarię Sejmu, IPN rozdano między pozostałych laureatów i finalistów Olimpiady. Pełny wykaz laureatów i finalistów na stronie: www.liceum.olimpiadahistoryczna.pl (edycja 2015/2016).
Podsumowanie
Ogólnopolska Olimpiada Historyczna jest renomowaną olimpiadą przedmiotową organizowaną przez Polskie Towarzystwo Historyczne – Komitet Główny Olimpiady Historycznej. Od lat głównym celem organizatorów Olimpiady są: popularyzacja wiedzy i doskonalenie umiejętności historycznych uczniów, kształtowanie ich świadomości historycznej oraz motywowanie ich do dalszego pogłębiania zainteresowań humanistycznych.
Komitet Główny Olimpiady Historycznej bardzo wysoko ocenił przygotowanie merytoryczne oraz umiejętności przedstawiania posiadanej wiedzy przez tegorocznych uczniów biorących udział w zawodach. Szczególną uwagę zwrócono na wysoki poziom egzaminów ustnych podczas zawodów centralnych. Wielotygodniowe samodzielne przygotowania uczestników olimpijskich zmagań były nie tylko pracą własną uczestników, lecz także mobilizacją do wzmożonej pracy przygotowujących ich nauczycieli.
Komitet Główny serdecznie dziękuje wszystkim, którzy zaangażowali się w organizację XLII Olimpiady Historycznej, licząc na następne lata współpracy. Kolejne edycje Olimpiady potwierdzają ambicję, wiedzę i pasję wielu uczniów, którzy dzięki udziałowi w zawodach zdobywają cenne doświadczenie.
