SPRAWOZDANIE Z XLIX OLIMPIADY HISTORYCZNEJ 2022/2023
W roku szkolnym 2022/2023 Polskie Towarzystwo Historyczne zorganizowało czterdziestą dziewiątą edycję Olimpiady Historycznej dla młodzieży szkół ponadpodstawowych. Przeprowadzenie Olimpiady było możliwe dzięki pracy Komitetu Głównego Olimpiady Historycznej, działającego w strukturach PTH, Komitetów Okręgowych oraz Komitetów Szkolnych zrzeszających nauczycieli z całego kraju. Olimpiada Historyczna została zrealizowana dzięki dotacji Ministerstwa Edukacji i Nauki przy wsparciu Kancelarii Sejmu RP oraz Instytutu Pamięci Narodowej, a także innych instytucji, w tym uczelni wyższych.
Eliminacje I stopnia
Eliminacje szkolne (I stopnia) Olimpiady Historycznej zorganizowane zostały przez Szkolne Komisje Olimpiady Historycznej w dniach 7 października–23 listopada 2022 r. Przystąpiło do nich 3 289 uczniów. Tematy prac pisemnych miały następujące brzmienie:
Uczniowie, którzy uzyskali ocenę dobrą plus, bardzo dobrą lub celującą, zostali dopuszczeni do eliminacji ustnych, które zorganizowano w dniach 21-23 listopada 2022 r. W czasie eliminacji ustnych uczniowie odpowiadali na trzy pytania: 1) z zakresu podstawy programowej z historii dla szkół ponadpodstawowych, 2) z zakresu jednej z wybranych specjalności, 3) z zakresu znajomości trzech wybranych lektur z wykazu przygotowanego przez Komitet Główny. W wyniku zawodów ustnych I etapu Komisje Szkolne wyłoniły 1725 osób, które zostały zakwalifikowane do II etapu.
Eliminacje II stopnia
Eliminacje II stopnia (etap okręgowy) zostały przeprowadzone w terminie od 14 do 29 stycznia 2023 r. Eliminacje pisemne zostały przeprowadzone 14 stycznia 2023 r. w siedzibach 17 Komitetów Okręgowych. Do eliminacji pisemnych przystąpiło 1607 uczestników. Tematy wypracowań pisemnych tego etapu miały następujące brzmienie:
Komitety Okręgowe przekazały zakodowane prace uczniów do oceny ekspertom. Ocenione prace wraz z kartami ocen przedstawiono następnie do akceptacji poszczególnym Przewodniczącym Komitetów Okręgowych. Autorzy prac ocenionych notą co najmniej dobrą zostali zakwalifikowani do eliminacji ustnych, które odbyły się w dniach 15–29 stycznia 2023 r. W eliminacjach ustnych uczniowie odpowiadali przed komisjami na trzy pytania z zakresu: 1) wybranej specjalności, 2) podstawy programowej (zakres rozszerzony), 3) pięciu wybranych lektur (trzy z wykazu lektur ogłoszonego przez Komitet Główny oraz dwie wybrane przez ucznia).
Po przeprowadzonych eliminacjach ustnych Komitety Okręgowe wytypowały jako kandydatów do eliminacji centralnych osoby, które zajęły w danym okręgu trzy pierwsze lokaty (51 osób) oraz wskazały dodatkowe osoby (łącznie 49 osób w skali kraju) zgodnie z algorytmem uwzględniającym liczbę osób zakwalifikowanych do II etapu eliminacji w poszczególnych okręgach.
Prace kandydatów do eliminacji centralnych zostały przekazane Komitetowi Głównemu. Po rozpatrzeniu zgłoszonych odwołań na wniosek Przewodniczącego Komitet Główny Olimpiady Historycznej zdecydował o zakwalifikowaniu do eliminacji centralnych 101 uczestników.
Uczestnicy etapu okręgowego otrzymali w czasie eliminacji wyżywienie i zwrot kosztów podróży, natomiast zwycięzcy II etapu otrzymali dyplomy oraz nagrody książkowe ufundowane przez różnych darczyńców.
Eliminacje III stopnia (centralne)
Eliminacje pisemne zostały podzielone na dwie części. Pracę pisemną na 1 z 6 tematów uczniowie pisali 25 marca 2023 r. w siedzibach Komitetów Okręgowych na platformie internetowej Olimpiady Historycznej, natomiast analiza tekstów źródłowych i eliminacje ustne odbyły się 31 marca-1 kwietnia 2023 r. w Gdańsku-Jelitkowie. W eliminacjach wzięło udział 101 uczestników.
Tematyka prac pisemnych przedstawiała się następująco:
Zakodowane prace pisemne i analizy tekstu źródłowego zostały przekazane do oceny ekspertom Komitetu Głównego Olimpiady. Ocenione prace wraz z kartami ocen dwóch oceniających przedstawiono następnie do oceny i zatwierdzenia Przewodniczącemu Komitetu Głównego.
1 kwietnia 2023 r. odbyła się część ustna eliminacji III etapu, w czasie której uczestnicy odpowiadali przed komisjami na pytania z wybranej przez siebie epoki oraz na pytania dotyczące wybranych ośmiu lektur (pięć lektur z wykazu Komitetu Głównego, trzy zaproponowane przez ucznia).
Po przeprowadzeniu eliminacji ustnych i podsumowaniu wszystkich ocen uzyskanych przez uczestników w czasie etapu centralnego Komitet Główny wyłonił laureatów i finalistów XLIX Olimpiady Historycznej. Tytuł laureata przyznano aż 66 osobom, które w eliminacjach III stopnia uzyskały minimum 74 punkty. Tytuł finalisty otrzymało kolejnych 35 uczniów.
2 kwietnia 2023 r. w Hotelu Prawdzic Resort&Conference w Gdańsku-Jelitkowie odbyła się uroczysta ceremonia zakończenia XLIX Ogólnopolskiej Olimpiady Historycznej, w której udział wzięli: Dyrektor Biura Komunikacji Społecznej Kancelarii Sejmu RP Jan Morwiński, Dyrektor Delegatury w Kościerzynie Kuratorium Oświaty w Gdańsku Joanna Sawczyn, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku dr Paweł Warot oraz członkowie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Uroczystość rozpoczęła się od odczytania listów Marszałek Sejmu Elżbiety Witek oraz Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka skierowanych do uczniów biorących udział w Olimpiadzie.
Zwycięzcą Olimpiady został Wojciech Zalewski z V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie, który otrzymał główną nagrodę rzeczową Marszałek Sejmu RP (komputer przenośny) oraz specjalną nagrodę Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej jako zwycięzca specjalności historia XX wieku. Drugi komputer, ufundowany przez Kancelarię Sejmu RP, odebrał Mikołaj Konrad Napieralski z Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu, który był najlepszym laureatem z zakresu specjalności historia parlamentaryzmu w Polsce. Pozostałe nagrody rzeczowe ufundowane przez Kancelarię Sejmu otrzymali zdobywcy drugiego i trzeciego miejsca w ramach specjalności historia parlamentaryzmu w Polsce oraz najlepsi laureaci. Pozostałym laureatom i finalistom XLIX Olimpiady Historycznej rozdano karty podarunkowe ufundowane z dotacji przyznanej przez MEiN oraz zestawy książek podarowane przez IPN.
Uczestnikom etapu centralnego zapewniono noclegi i wyżywienie w Hotelu Prawdzic Resort&Conference oraz w Domu Wypoczynkowym „Rzemieślnik”, jak również opłacono koszty dojazdu do Gdańska. Ponadto 1 kwietnia 2023 r. uczestnikom eliminacji centralnych zorganizowano wycieczkę do Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
Polskie Towarzystwo Historyczne oraz Komitet Główny Olimpiady Historycznej wyraża ogromną wdzięczność dla wszystkich osób i instytucji, których zaangażowanie i wsparcie umożliwiło organizację XLIX Olimpiady Historycznej.
